توکنومیک چیست ؟

توکنومیک اصطلاحی است که اقتصاد یک توکن را در بر می گیرد و عواملی را که بر استفاده و ارزش توکن تأثیر می‌گذارند، از جمله ایجاد و توزیع توکن، عرضه و تقاضا، مکانیسم‌های تشویقی، و زمان‌بندی توکن سوزی را توصیف می‌کند. برای موفقیت در پروژه های کریپتو، طراحی خوب توکنومیک حائز اهمیت است.  ارزیابی توکنومیک پروژه  قبل از تصمیم به مشارکت در یک پروژه، برای سرمایه گذاران و ذینفعان بسیار مهم ضروری است.

معرفی

توکنومیک که از ترکیب دو کلمه “token” و “economics” تشکیل شده، یکی از اجزای کلیدی انجام تحقیقات بنیادی پروژه کریپتو است. جدای از بررسی گزارش کار، تیم موسس، نقشه راه و رشد جامعه، توکنومیک برای ارزیابی چشم اندازهای آینده یک پروژه بلاک چین بکار می رود. پروژه های کریپتو باید توکنومیک خود را با دقت طراحی و از توسعه بلندمدت و پایدار اطمینان حاصل کنند.

توکنومیک در یک نگاه

با توجه به مطالبی که در  مقاله بلاکچین چگونه کار می کند خواندیم، پروژه های بلاک چین قوانین توکنومیک را برای توکن های خود طراحی می کنند تا اقدامات مختلف کاربر را تشویق یا منع کنند.

این کار شبیه چاپ پول توسط بانک مرکزی و اجرای سیاست های پولی برای تشویق یا جلوگیری از خرج کردن، اعطای وام، پس انداز و جابجایی پول است، توجه داشته باشید که کلمه “توکن” در اینجا هم به سکه و هم به توکن اشاره دارد. برخلاف ارزهای فیات، قوانین توکنومیک از طریق کد پیاده‌سازی می‌شوند. این قوانین شفاف و قابل پیش‌بینی هستند و تغییر آنها دشوار است.

اجازه بدید به عنوان مثال به بیت کوین نگاهی بیندازیم. از پیش برنامه ریزی شده که مجموع عرضه بیت کوین 21 میلیون سکه باشد. روشی که بیت کوین ایجاد و وارد گردش می شود، ماینینگ است. زمانی که یک بلاک به مدت هر 10 دقیقه یا بیشتر استخراج می شود، به ماینرها مقداری بیت کوین به عنوان پاداش داده می شود.

پاداش ماینر ها

این پاداش که یارانه بلوکی نیز نامیده می شود، هر 210000 بلوک به نصف کاهش می یابد. به این ترتیب این میزان، هر چهار سال یک بار نصف می شود. از 3 ژانویه 2009، زمانی که اولین بلاک یا جنسیس بلاک در شبکه بیت کوین ایجاد شد، یارانه بلاک سه بار از 50 بیت کوین به 25 سپس به 12.5 و در حال حاضر به 6.25 کاهش یافته است.

بر اساس این قوانین، با تقسیم تعداد کل دقیقه های سال بر 10 (زیرا هر 10 دقیقه یک بلاک استخراج می شود) و سپس ضرب در 6.25 (پاداش استخراج هر بلوک) به راحتی می توان محاسبه کرد که حدود 328500 بیت کوین در سال 2022 استخراج می شود. . بنابراین می توان تعداد بیت کوین های استخراج شده در هر سال را پیش بینی کرد و انتظار می رود آخرین بیت کوین در حدود سال 2140 استخراج شود.

توکنومیک بیت کوین

همچنین توکنومیک بیت کوین  شامل طراحی کارمزد تراکنش ها می شود که ماینرها هنگام تایید یک بلوک جدید دریافت می کنند. این کارمزد با افزایش اندازه تراکنش و تراکم شبکه  افزایش میابد. این کار به جلوگیری از تراکنش‌های اسپم کمک می‌کند و ماینرها را تشویق می‌کند تا تراکنش‌ها را حتی با کاهش یارانه‌های بلوکی اعتبارسنجی کنند.

عناصر کلیدی توکنومیک

“توکنومیک” به عنوان اصطلاحی جامع برای طیف گسترده ای از عوامل موثر بر ارزش یک ارز دیجیتال، در درجه اول به ساختار اقتصاد یک ارز دیجیتال که توسط سازندگان آن طراحی شده است اشاره دارد. در اینجا برخی از مهم ترین عواملی که باید هنگام بررسی توکنومیک ارزهای دیجیتال در نظر گرفته شوند، آورده شده است.

عرضه توکن

عرضه و تقاضا از عوامل اصلی تاثیرگذار بر قیمت هر کالا یا سرویس هستند. در مورد کریپتو هم همینطو است.  معیارهای مهمی برای اندازه‌گیری عرضه توکن وجود دارد.

اولین مورد، عرضه حداکثری  است. این بدان معناست که حداکثر تعداد توکن های رمزگذاری شده در طول عمر این ارز دیجیتال وجود دارد. عرضه حداکثری بیت کوین  21 میلیون سکه است. لایت کوین دارای 84 میلیون سکه و BNB حداکثر 200 میلیون سکه دارد.

برخی از توکن ها عرضه حداکثری  ندارند. عرضه اتر شبکه اتریوم هر سال افزایش می یابد. استیبل کوین‌هایی مانند USDT، USD Coin (USDC) و Binance USD (BUSD) عرضه حداکثری ندارند زیرا این سکه‌ها براساس ارزهای پشتوانه صادر می‌شوند. آنها از نظر تئوری می توانند بدون محدودیت به رشد خود ادامه دهند.

Dogecoin و Polkadot دو ارز دیجیتال دیگر با، عرضه بدون محدودیت هستند. این مطلب به شکل کامل در پست آموزش ساخت توکن توضیح داده شده است.

گزینه دوم عرضه در گردش است که به تعداد توکن های در گردش اشاره دارد. توکن ها را می توان استخراج کرد و سوزاند، یا به روش های دیگر قفل کرد. این کار روی قیمت توکن نیز تاثیر دارد.

توکن کاربردی

 توکن کاربردی به یوزکیس های طراحی شده برای یک توکن اشاره دارد. به عنوان مثال، کاربرد BNB شامل تامین انرژی زنجیره BNB، پرداخت هزینه تراکنش و بهره مندی از تخفیف کارمزد معاملاتی در زنجیره BNB، و استفاده به عنوان توکن عمومی در اکوسیستم زنجیره BNB است. کاربران همچنین می توانند  با استیک کردن BNB با محصولات مختلف اکوسیستم، درآمد بیشتری کسب کنند.

یوزکیس های زیاد دیگری برای توکن ها وجود دارد. توکن‌های حاکمیتی به دارندگان آن، این امکان را می‌دهند که در مورد تغییرات پروتکل توکن رای دهند. استیبل کوین ها برای استفاده به عنوان ارز طراحی شده اند. از سوی دیگر، توکن های امنیتی نشان دهنده دارایی های مالی هستند. به عنوان مثال، یک شرکت می تواند سهام توکن شده را در طول عرضه اولیه سکه (ICO) صادر  و به دارندگان آن حقوق مالکیت و سود سهام اعطا کند.

توزیع توکن

جدای از عرضه و تقاضا، بررسی نحوی توزیع توکن ها حائز اهمیت است. موسسات بزرگ و سرمایه گذاران فردی متفاوت رفتار می کنند. دانستن اینکه چه نوع نهادهایی دارای یک توکن هستند، به شما بینشی در مورد نحوه معامله توکن ها می دهد، که به نوبه خود بر ارزش توکن تأثیر می گذارد.

به طور کلی دو راه برای راه اندازی و توزیع توکن وجود دارد: fair launch ( توزیع آزاد) و pre-mining launch(توزیع قبل از استخراج). توزیع آزاد زمانی است که هیچ دسترسی اولیه یا تخصیص خصوصی قبل از استخراج و توزیع توکن در بین عموم وجود ندارد. BTC و Dogecoin نمونه هایی از این دسته هستند.

از سوی دیگر، توزیع قبل از استخراج اجازه می دهد تا بخشی از ارز دیجیتال قبل از عرضه به عموم، استخراج شده و در گروهی منتخب توزیع شود. اتریوم و BNB دو نمونه از این نوع توزیع  هستند.

سوزاندن توکن

بسیاری از پروژه های رمزنگاری به طور منظم توکن ها را می سوزانند، و این به معنای بیرون کشیدن توکن ها از گردش دائمی است.

به عنوان مثال، BNB سوزاندن توکن را جهت حذف سکه ها از گردش و کاهش کل عرضه توکن خود اتخاذ می کند. با 200 میلیون BNB از پیش استخراج شده، کل عرضه BNB تا ژوئن 2022 به 165،116،760 رسیده است.

BNB تا زمانی که 50٪ از کل عرضه از بین برود، سکه های بیشتری می سوزاند، که به این معنی است که عرضه کل BNB به 100 میلیون BNB کاهش می یابد. اتریوم نیز به منظور کاهش عرضه کلی خود در سال 2021 شروع به سوزاندن اتر کرد.

هنگامی که عرضه یک توکن کاهش  یابد،  تورم نیز کاهش می یابد. برعکس، زمانی که عرضه یک توکن افزایش یابد، افزایش تورم را در پی دارد.

آینده توکنومیک

توکنومیک، از زمانی که جنسیس بلاک شبکه بیت کوین در سال 2009 ایجاد شد،  به طور قابل توجهی تکامل یافته است. توسعه دهندگان مدل های مختلف توکنومیک را بررسی کرده اند. مدل توکنومیک بیت کوین همچنان در مقابل زمان ایستادگی کرده است. دیگر ارزها با طراحی توکنومیک ضعیف دچار تزلزل شده اند.

توکن‌های غیرمثلی (NFTs) بر اساس کمیابی دیجیتالی یک مدل توکنومیک متفاوت ارائه می‌دهند. توکن‌سازی دارایی‌های سنتی مانند املاک و آثار هنری می‌تواند در آینده شکل جدیدی از توکنومیک ایجاد کند.

نتیجه

توکنومیک یک مفهوم کلی است که اگر می خواهید  وارد دنیای کریپتو شوید باید آن را بشناسید. توکنومیک اصطلاحی است که عوامل اصلی مؤثر بر ارزش یک توکن را در بر می گیرد. ارزیابی شما باید بر اساس فاکتورهای متفاوت و به شکل کلی باشد.  می توان توکنومیک را با سایر ابزارهای تحلیل بنیادی ترکیب کرد تا در مورد چشم اندازهای آینده پروژه و قیمت توکن آن قضاوت آگاهانه داشته باشیم.

در نهایت، اقتصاد یک توکن تأثیر عمده ای بر نحوه استفاده از آن، آسانی ایجاد شبکه و وجود سومندی کافی در استفاده از توکن،  دارد.