توکن های حاکمیتی به دارندگان آن، این امکان را می دهند که در مورد مسائل تاثیر گذار بر توسعه و عملکرد پروژه بلاک چین، رأی دهند. در واقع توکل حاکمیتی روشی است که پروژها به کمک آن می توانند قدرت تصمیم گیری را بین اعضای خود تسهیم کنند. این مدل حاکمیت غیرمتمرکز به همسو کردن منافع دارندگان توکن با منافع پروژه کمک می کند.
مقدمه
بسیاری از شرکتهای سنتی توسط هیئت مدیره یا گروه کوچکی از افراد اداره میشوند که میتوان آن را به عنوان حاکمیت متمرکز طبقهبندی کرد. میانگین تعداد اعضای هیئت مدیره بزرگترین شرکت ها حدود 10 نفر است. آنها قدرت زیادی در نحو اداره شرکت دارند. اعضای هیئت مدیره می توانند مجریان اصلی را انتخاب یا اخراج کنند، تصمیم بگیرند که در کدام پروژه ها سرمایه گذاری کنند و همچنین می توانند استراتژی شرکت را تعیین کنند.
توکن های حاکمیتی برای اداره سازمان روشی متفاوت به کار می گیرند. مدلی که توکنهای حاکمیتی برای سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAOs) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، به کار می گیرند، روشی عادلانهتر، شفافتر و غیرمتمرکز است. همانطور که در آموزش ساخت توکن به آن اشاره شد، یک توکن برابر با یک رای است. این توکنها برای اتصال جوامع به یکدیگر طراحی شدهاند تا از توسعه پروژههای بلاک چین به طور سالم اطمینان حاصل شود.
به کار گیری توکن های حاکمیتی روشی اساسی برای تحقق حاکمیت غیرمتمرکز در پروژه های DAO، DeFi و برنامه های غیرمتمرکز (DApp) است. معیار اعطای این توکن ها، وفاداری و مشارکت کاربران فعال جامعه است. دارندگان این توکن ها در مورد مسائل مهم رای می دهند و از توسعه پایدار پروژه اطمینان حاصل می کنند. رای گیری معمولا از طریق قراردادهای هوشمند انجام، و نتایج به طور خودکار اجرا می شوند.
یکی از اولین توکنهای حاکمیتی توسط میکر دائو ایجاد شد. میکر دائو، دائوی مبتنی بر اتریوم است که زیربنای دای استیبل کوین با وثیقه کریپتو است. پروتکل میکر توسط دارندگان توکن حاکمیتی آن، یعنی MKR اداره می شود. یک توکن MKR برابر با یک رای است و تصمیمی که بیشترین آرا را داشته باشد اتخاذ می شود. دارندگان توکن حاکمیتی در مورد موضوعات مختلفی مانند انتصاب اعضای تیم، تعدیل هزینه ها و اتخاذ قوانین جدید رأی می دهند. هدف اطمینان از ثبات، شفافیت و کارایی استیبل کوین میکر دائو است.
مثال دیگر پروتکل کامپاند است که، یک پروتکل DeFi است و به کاربران اجازه می دهد ارزهای رمزنگاری شده را قرض دهند. این پروتکل، توکن حاکمیتی به نام COMP را صادر می کند تا به کاربران خود اجازه دهد در مورد تصمیمات کلیدی رای دهند. توکن ها متناسب با فعالیت های درون زنجیره ای کاربران تخصیص داده می شوند. به عبارت دیگر، هرچه بیشتر در کامپاند قرض بدهید و وام بگیرید، توکن های COMP بیشتری دریافت می کنید.
همانند میکر دائو، یک توکن COMP برابر با یک رای است. کاربران می توانند توکن های خود را به دیگران واگذار کنند تا از طرف آنها رای دهند. شایان توجه است که کامپاند در سال 2020 کنترل کلید مدیریت شبکه را رها کرد. این بدان معناست که پروژه به طور کامل توسط دارندگان توکن آن، و بدون هیچ گونه روش حاکمیتی جایگزین، اداره می شود.
دیگر توکن های حاکمیتی مهم شامل مواردی است که توسط صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ و پنکیک سواپ، پلتفرم وام دهی DeFi آوه، ایپ کوین Web3 NFT و پلتفرم دنیای مجازی دیسنترالند ایجاد شده اند.
هر پروژه قوانین متفاوتی را در مورد نحوه عملکرد توکن های حاکمیتی خود دارد. توکن ها بر اساس مدل های محاسباتی مختلف بین سهامداران، از جمله تیم موسس، سرمایه گذاران و کاربران توزیع می شوند. برخی از توکن های حاکمیتی فقط در مورد مجموعه خاصی از مسائل رای می دهند، در حالی که برخی دیگر به اکثر موارد رای می دهند. برخی از این توکن ها می توانند سود مالی کسب کنند، در حالی که برخی دیگر این کار را نمی توانند.
توکن های حاکمیتی دارای مزایای بزرگی هستند. آنها می توانند همسو نبودن منافع را که اغلب در جوامع متمرکز دیده می شود، از بین ببرند. حاکمیت غیرمتمرکز که توسط توکن های حاکمیتی ایجاد میشود، قدرت مدیریتی را به تعداد کثیری از سهامداران منتقل و منافع کاربران و خود سازمان را همسو میکند.
یکی دیگر از مزیت های توکن های حاکمیتی، توانایی ایجاد جوامع فعال، مشارکتی و نزدیک است. هر دارنده توکن برای رای دادن و بهبود پروژه تشویق می شود. از آنجایی که یک توکن برابر با یک رای است، میتواند زمینه را برای تصمیمگیری منصفانهتر و عادلانهتر فراهم کند. هر دارنده توکن میتواند پیشنهادی را برای رأیگیری ارائه کند. جزئیات هر رأی در معرض دید همه قرار می گیرد و احتمال تقلب را کاهش می دهد.
بزرگترین مشکل توکن های حاکمیتی، نهنگ ها هستند. نهنگ ها افرادی هستند که درصد زیادی از یک رمزارز خاص را در اختیار دارند. اگر بزرگترین نهنگهای یک پروژه کریپتو، بخش قابلتوجهی از عرضه کلی توکن حاکمیتی آن را در اختیار داشته باشند، میتوانند روند رایگیری را به نفع خود تغییر دهند. توزیع کنندگان باید اطمینان حاصل کنند که مالکیت توکن ها کاملا غیرمتمرکز و به طور مساوی توزیع شده اند.
اما حتی اگر توکن های حاکمیتی به طور عادلانه و گسترده توزیع شوند، هیچ تضمینی وجود ندارد که تصمیم اکثریت همیشه برای پروژه بهترین باشد. سیستم های انتخاباتی یک نفر، یک رای پیشینه طولانی دارد. گاهی اوقات دارندگان توکن حاکمیتی بدون در نظر گرفتن کل جامعه، به نفع تیمهای موسس و سرمایهگذاران بزرگ رأی میدهند.
توکن های حاکمیتی به عنوان یک نوآوری در فضای رمزنگاری، می توانند کاربرد گسترده تری در بخش های دیگر داشته باشند. Web3 جایی است که توکن های حاکمیتی می توانند به ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز کمک کنند. با پیشرفت DeFi و DAO ، صنایع دیگر از جمله گیمینگ می توانند این مدل کنترل و حکومت را اتخاذ کنند.
توکنهای حاکمیتی به محض ایجاد شدن، برای رفع مشکلات موجود به تکامل خود ادامه می دهند. ممکن است مکانیسم های جدیدی برای مقابله با نهنگ ها، بهبود روند رای گیری یا تفویض آرا بوجود آید. احتمالاً این فضا پیچیدهتر میشود، اما نوآوریهای جدید همچنان ادامه دارد.
یکی دیگر از عوامل مهم تأثیرگذار بر آینده توکن های حاکمیتی، تغییرات نظارتی است. ممکن است برخی از سیستم ها این توکن ها را به عنوان اوراق بهادار در نظر بگیرند و باعث شود که توکن ها تحت قوانین سختگیرانه قرار گیرند و بر نحوه عملکرد آنها تأثیر بگذارد.
توکن های حاکمیتی هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند. اما با این حال، رشد قدرتمند بسیاری از پروژه های DeFi و DAO را تسهیل کرده اند. این توکن ها با داشتن قدرت رای برای تعیین مدیریت پروژه ها، گامی بزرگ در جهت تمرکززدایی برداشته اند.
تا زمانی که توکن ها به طور نسبی بین اعضای جامعه توزیع شوند، اصل یک توکن، یک رأی، کاربران و جامعه را در مرکز قرار می دهد. توکن های حاکمیتی می توانند در آینده به پیشرفت و توسعه خود ادامه دهند. شبکههای کاربرمحور، پروژههای Web3 و گیمینگ میتوانند برای ایجاد اکوسیستمهای غیرمتمرکز و فعال از توکنهای حاکمیتی استفاده کنند.